สมาคมสถาปนิกสยามฯ ร่วมกับบริษัท ทีทีเอฟ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด จัดงานแถลงข่าวเปิดตัว งานสถาปนิก’69 ภายใต้ธีม “สติมา ปัญญา พร้อม(ท์)” (Mindful Intelligence for Sustainable Living) โดยเชิญผู้ทรงคุณวุฒิในสาขา Built Environment ร่วมสะท้อนแนวโน้มสำคัญของวงการ เพื่อเตรียมสถาปนิกไทยรับมือความเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม
หนึ่งในผู้บรรยายสำคัญในงานครั้งนี้คือ ผศ.ดร.สุรพงษ์ เลิศสิทธิชัย Chief Design Officer, MQDC Idyllias (Metta-Verse) ซึ่งมาร่วมแบ่งปันวิสัยทัศน์ด้าน AI, Digital Twin, และการออกแบบเชิงนิเวศ ที่กำลังกลายเป็นรากฐานใหม่ของวงการสถาปัตยกรรมไทยและระดับโลก
Idyllias กับภารกิจ “เชื่อมโลกจริง–โลกดิจิทัล” เพื่อเปลี่ยนอนาคตอสังหาริมทรัพย์ไทย
ภายในงาน ผศ.ดร.สุรพงษ์ อธิบายบทบาทของ Idyllias ซึ่งทำงานใกล้ชิดกับอุตสาหกรรมก่อสร้างและอสังหาริมทรัพย์ โดยมีภารกิจหลัก 2 ประการคือ เชื่อมโยง Physical World กับ Digital World ให้ข้อมูลของเมือง อาคาร และพื้นที่อยู่อาศัยสามารถเข้าใจได้ง่ายขึ้น ทำให้ “สิ่งมีชีวิต” มนุษย์ ต้นไม้ สัตว์ ถูกมองเห็นและอยู่ร่วมกันได้อย่างสมดุล
หนึ่งในผลงานโดดเด่น คือ Digital Twin ของโครงการ The Forestias ที่ช่วยจำลองพื้นที่ในทุกสถานะ ตั้งแต่ระหว่างก่อสร้างจนแล้วเสร็จ พร้อมเปิดข้อมูลเชิงลึกของทุกโครงการย่อย ทำให้ผู้ใช้งานเห็นภาพของพื้นที่ได้ชัดเจน ถูกต้อง และเข้าใจบริบทของระบบนิเวศโดยรอบได้ดียิ่งขึ้น “ในอนาคต การใช้ชีวิต การพัฒนาอสังหาฯ และการตัดสินใจด้านเมืองจะพึ่งพาข้อมูลดิจิทัลมากขึ้น การออกแบบต้องเชื่อมโยงทั้งโลกจริงและโลกเสมือนอย่างแยกไม่ออก” ผศ.ดร.สุรพงษ์ กล่าว
Well-being ต้องมองให้ไกลกว่า ‘มนุษย์’ แต่ครอบคลุมทั้งระบบนิเวศ
ผศ.ดร.สุรพงษ์ขยายแนวคิดว่า “Well-being” ไม่ควรถูกตีความเพียงด้านมนุษย์เท่านั้น เพราะมนุษย์คือเพียงหนึ่งองค์ประกอบของระบบนิเวศที่ประกอบด้วยต้นไม้ สัตว์ และสิ่งแวดล้อม หากมนุษย์ปรับพื้นที่โดยไม่เข้าใจบริบทธรรมชาติ ย่อมนำไปสู่ปัญหา เช่น น้ำท่วม ดินถล่ม เมืองร้อนจัด ระบบนิเวศเสื่อมโทรม มนุษย์ปรับตัวได้เร็วที่สุด แต่ธรรมชาติและสัตว์ปรับตัวได้ช้า ดังนั้นการออกแบบยุคใหม่ต้องเน้น “สมดุลร่วมกับธรรมชาติ” มากกว่าการตอบสนองมนุษย์เพียงด้านเดียว
Mindfulness หัวใจของสถาปนิกในยุค AI และ Data-driven Design
ในธีมหลักของงานสถาปนิก’69 ที่เน้น สติ (Mindfulness) ดร.สุรพงษ์อธิบายว่า “ปัญญา” ในโลกนี้มีหลายรูปแบบทั้ง ปัญญามนุษย์ ปัญญาสิ่งแวดล้อม ปัญญาสิ่งมีชีวิต ซึ่งล้วนต้องอาศัย “สติ” เพื่อประเมินและตัดสินใจอย่างมีความรับผิดชอบ สถาปนิกยุคใหม่จึงต้องใช้ ข้อมูล (Data) AI ความเข้าใจภูมิปัญญาดั้งเดิมร่วมกัน เพื่อสร้างงานสถาปัตยกรรมที่รับผิดชอบต่อผู้อยู่อาศัยและสิ่งแวดล้อมในระยะยาว
เมื่อ AI กลายเป็น “ดวงตาที่สอง” ของสถาปนิก เพื่ออ่านธรรมชาติอย่างแม่นยำ
AI ไม่ได้เข้ามาแทนที่สถาปนิก แต่ช่วยให้สถาปนิกเห็น “ข้อมูลที่ตาเปล่ามองไม่เห็น” เช่น พิกัดพื้นที่ลุ่มน้ำ เส้นทางน้ำตามฤดูกาล พื้นที่อยู่อาศัยของสัตว์ โซนที่ควรรักษาระบบนิเวศ การไหลของลม แดด ฝน ความเสี่ยงด้านภูมิอากาศในอนาคต เมื่อรวมข้อมูลเหล่านี้ AI ช่วยให้การตัดสินใจด้านการออกแบบ “ชัดเจนและรอบด้านกว่าเดิมมาก”
อนาคตเมือง อาคารขยับได้ เมืองปรับตัวได้ เมื่อ AI ผสานกับธรรมชาติ
ผศ.ดร.สุรพงษ์ คาดการณ์ว่าในอนาคต สถาปัตยกรรมจะเป็นระบบที่ตอบสนองบริบทแบบ Real-time เช่น อาคารหมุนเพื่อรับแสง ลม ระบบภายในปรับตามสภาพอากาศ พื้นที่เมืองวิเคราะห์ความเสี่ยงผ่าน Big Data การออกแบบพื้นที่สาธารณะจากการมีส่วนร่วมของประชาชนทุกกลุ่ม และนี่คือบทบาทของ AI ที่จะเข้ามาช่วยออกแบบเมืองทั้งในระดับอาคาร ชุมชน ย่าน และระดับประเทศ
ใช้ AI อย่างมีสติ เพื่อออกแบบอนาคตที่ยั่งยืน
ในช่วงท้ายของงานแถลงข่าว ดร.สุรพงษ์ ฝากข้อคิดสำคัญถึงคนในวงการออกแบบและก่อสร้างว่า AI จะเป็นเครื่องมือที่ทุกคนต้องใช้ในอนาคต แต่ “สติและความรับผิดชอบ” คือสิ่งที่ทำงานออกแบบมีความหมาย งานที่ดีต้องตอบโจทย์ “ทั้งมนุษย์ ชุมชน เมือง และธรรมชาติ” นักออกแบบรุ่นใหม่ต้องมีทั้ง ทักษะเทคโนโลยี + จริยธรรมของผู้สร้างพื้นที่ นี่คือรากฐานของสถาปัตยกรรมเพื่อความยั่งยืนในยุคที่มนุษย์และเทคโนโลยีเติบโตคู่กับธรรมชาติ
งานสถาปนิก’69 งานแสดงเทคโนโลยีสถาปัตยกรรมและผลิตภัณฑ์ก่อสร้างใหญ่ที่สุดในอาเซียน ครั้งที่ 38 บนพื้นที่กว่า 75,000 ตร.ม. รวมผู้แสดงสินค้ากว่า 1,000 แบรนด์จากนานาชาติ และผลิตภัณฑ์กว่า 100,000 รายการ จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 28 เมษายน – 3 พฤษภาคม 2569 ณ ชาเลนเจอร์ ฮอลล์ 1-3 อิมแพ็ค เมืองทองธานี
